(ترجمه و گردآوری توسط تیم تحقیق و توسعه شرکت بهساز اندیشان تهران)
تحقیقات به روز زمین شناسی، مطالعه گسلها و علم زلزله شناسی روشن ساخته است که پیش بینی با دقت مناسب از رخداد زلزله تاکنون امکان پذیر نمی باشد. همچنین مطالعه زلزله های رخ داده نشان داده است که، وقوع چند پیش لرزه قبل از زلزله های بزرگ و مخرب بدان معنی نیست که این زلزله ها موجب تخلیه انرژی و کاهش قابل ملاحظه انرژی زلزله اصلی می گردد چرا که انرژی تخلیه‌شده توسط این زمین‌لرزه‌ها بسیار کمتر از آن است که بتواند باعث تخلیه انرژی زلزله‌های بزرگ به میزان قابل اعتنایی گردد.
برای مثال، در زلزله سر پل ذهاب یک پیش لرزه 4.5 ریشتری قبل از وقوع زلزله اصلی 6.4 ریشتری رخ داد. با محاسبه انرژی تخلیه شده زلزله 6.4 ریشتری که معادل انرژی تقریبی 715 زلزله 4.5 ریشتری می باشد مشخص است که رخداد حتی چندین پیش لرزه 4.5 ریشتری نیز امکان تخلیه انرژی زلزله اصلی را ندارند!
(محاسبه انرژی زلزله با مقیاس ریشتر)
Photo courtesy Alaska DOT. " Damage on Vine Road following the 7.0 magnitude earthquake, Dec. 2018, Alaska "
لایه های زمین تحت فشار، موجب شکست برخی لایه ها شده و این فشار سبب چند شکست کوچک درون زمین می شود و بعد با فشار اصلی، شکست بزرگ رخ می دهد. این دلیل اصلی پیش لرزه ها و زلزله اصلی می باشد.
بزرگی یک زلزله و شدت زلزله چه تفاوتی با هم دارد؟
زمین لرزه نتیجه رهایی ناگهانی انرژی از داخل پوسته زمین است، که امواج ارتعاشی را ایجاد می‌کند. در نزدیکی سطح زمین، زلزله به صورت ارتعاش یا گاهی جابجایی زمین نمایان می‌شود. زمین لرزه‌ها توسط دستگاه زلزله سنج یا لرزه نگار ثبت میشوند. شدت يك زمين‌لرزه از روي آثار خرابي‌ها و تأثيراتي كه زمين‌لرزه بر انسان و تأسيسات مي‌گذارد، مشخص مي‌شود. شدت ارتعاشات حاصل از زمين‌لرزه با يك مقياس دوازده‌گانه به نام «مركالي»، كه بر مبناي مقدار خسارات سطحي توصيف مي‌شود، مشخص مي‌گردد. اين مقياس كه كاملاً حالتي كيفي و توصيفي دارد از يك (I ) كه نمايشگر ارتعاشاتي بسيار ضعيف و غيرمحسوس است شروع مي‌شود و به دوزاده (XII ) كه شدت خرابي آن فاجعه‌آميز است، ختم مي‌گردد. در شرايط مساوي، هرچه عمق كانوني زمين‌لرزه كمتر باشد، قدرت تخريب آن بيشتر مي‌شود. گرچه با دورشدن از خاستگاه زمين‌لرزه از قدرت تخريبي آن كاسته مي‌شود، ولي امواج زمين‌لرزه ممكن است در رسيدن به خاكها يا محل گسل‌هاي ديگر تشديد شوند. از اين رو، خطر زمين‌لرزه معمولاً در زمين‌هايي كه از رسوبات منفصل تشكيل شده‌اند، بيش از نقاطي است كه در زير آن سنگ بستر قرار گرفته است.
Earthquake damaged bridge in Japan, 7.2 magnitude, 2008
مقدار بزرگی یک زلزله (ریشتر) بیان کننده انرژی آزاد شده می باشد، زلزله‌های کوچک تر از شدت ۳ اغلب غیر محسوس و بزرگتر از ۷ خسارت‌های جدی را به بار می‌آورند. بزرگي يك زمين‌لرزه مقياسي از ميزان انرژي رها شده را به دست مي‌دهد. هرچه تنش ذخيره شده در سنگ، قبل از ايجاد گسيختگي بيشتر باشد، مقدار انرژي آزاد شده و به همراه آن بزرگي زلزله افزايش خواهد يافت. بزرگاي زمين‌لرزه رابطه‌هاي مستقيم با مقاومت سنگها نيز دارد. هرچه سنگ مقاوم‌تر باشد، تنش بالاتری لازم است تا آن را بشكند و در نتيجه، پس از شكستن، انرژي بيشتري آزاد مي‌كند. بزرگي زمين‌لرزه را از روي دامنه‌ي امواج ثبت شده در لرزه‌نگاشت تعيين مي شود. مفهوم بزرگي را اولین بار دانشمندي به نام "ريشتر" ارائه داد. امواج زمين‌لرزه با دورشدن از مركز به تدريج مستهلك شده و از دامنه‌‌هاي ارتعاشات آن كاسته مي‌شود.
(مقیاس های مختلف زلزله چیست؟)